Bệnh Cúm gia cầm là gì?
- Là bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm do vi rút gây ra trên gia cầm nuôi, chim hoang dã và động vật có vú thuộc mọi lứa tuổi. Tỷ lệ chết trên gia cầm có thể lên đến 100%. Đặc biệt, bệnh có thể lây nhiễm và gây chết người.
- Tại Việt Nam, bệnh được phát hiện lần đầu tiên trên gia cầm vào cuối năm 2003. Cho đến nay đã phát hiện 03 chủng vi rút CGC độc lực cao A/H5N1, A/H5N6 và A/H5N8 gây bệnh ở gia cầm.
- Từ năm 2003 đến nay, nước ta ghi nhận 128 người nhiễm CGC A/H5N1 (trong đó có 65 người tử vong), đặc biệt, trong năm 2024 nước ta đã ghi nhận 01 người tử vong do CGC A/H5N1 và 01 người nhiễm vi rút CGC A/H9.
Trong chăn nuôi, gà thường bị mắc bệnh rất nặng, vịt thường mang mầm bệnh nhưng ít khi có biểu hiện triệu chứng lâm sàng và là nguồn chủ yếu reo rắc mầm bệnh ra môi trường.
Sức đề kháng của vi rút Cúm gia cầm?
- Vi rút CGC có thể sống lâu trong không khí ở độ ẩm thấp và trong phân ở điều kiện nhiệt độ thấp, độ ẩm cao. Vi rút có thể sống tới 35 ngày trong chuồng nuôi có nhiệt độ thấp, tới vài tháng trong phân gia cầm mắc bệnh, xác gia cầm chết, trong các sản phẩm thịt gia cầm đông lạnh.
- Vi rút dễ dàng bị tiêu diệt ở nhiệt độ 70oC trong 5 phút.
- Một số loại thuốc sát trùng được cấp phép lưu hành dùng trong thú y, vôi bột, nước vôi 10% có thể tiêu diệt vi rút CGC.
Đường truyền lây bệnh Cúm gia cầm?
Trong cơ thể gia cầm mắc bệnh, vi rút cúm được nhân lên trong đường hô hấp và đường tiêu hoá, sau đó được bài thải qua phân, dịch nước mũi và nước bọt. Thời kỳ lây truyền thường trong vòng từ 3-5 ngày, có khi kéo dài đến 7 ngày kể từ khi có triệu chứng của bệnh. Sự truyền lây bệnh được thực hiện theo 2 phương thức là trực tiếp và gián tiếp.
- Lây trực tiếp thông qua tiếp xúc: Nuôi nhốt chung gia cầm khỏe mạnh với gia cầm mắc bệnh hoặc nuôi thả cùng nhau. Lây nhiễm từ chim hoang dã có mang mầm bệnh
- Lây gián tiếp thông qua:
Phân, máu, chất bài tiết của gia cầm, chim hoang dã có mang mầm bệnh; Phương tiện, dụng cụ chăn nuôi, lồng nhốt, chất độn chuồng, bao bì đựng cám…; có mang mầm bệnh.
Nguồn nước, thức ăn có mang mầm bệnh.
Giày dép, quần áo của người chăn nuôi có mang mầm bệnh.
Dấu hiệu nhận biết gia cầm mắc bệnh Cúm gia cầm?
1. Gia cầm lắc đầu, run rẩy, mệt mỏi, nằm tụ tập từng đám; chảy nước mắt, nước dãi, ho, thở khò khè, viêm xoang, sưng viêm mí mắt, sưng khớp.
2. Sưng phù đầu và mặt, sưng mí mắt, mào và tích tím tái; xuất huyết dưới da; tiêu chảy, phân loãng màu trắng hoặc trắng xanh. Gia cầm đẻ bị giảm năng suất, hoặc đẻ trứng không có vỏ.
3. Bệnh tích khi mổ khám: Xuất huyết ở khí quản, phổi, gan, lách, thận, dạ dày tuyến, manh tràng, ruột non, hậu môn, buồng trứng, dịch hoàn; túi khí dày đục, có ổ cazein; màng bao tim, cơ tim xuất huyết; tim nhão, bao tim xuất huyết, chứa nhiều dịch màu vàng; màng não xung huyết.
Phải làm gì khi phát hiện gia cầm chết hàng loạt ?
1. Không giấu dịch. Thông báo ngay cho Chính quyền địa phương, nhân viên thú y hoặc Cơ quan quản lý chuyên ngành thú y.
2. Không mua bán, vận chuyển gia cầm bệnh, gia cầm chết.
3. Không vứt xác gia cầm chết ra môi trường, hoặc sông, ngòi, ao, hồ...
4. Không giết mổ, tiêu thụ thịt gia cầm bệnh, gia cầm chết.
5. Không để người, động vật khác, các phương tiện, vật dụng ra - vào khu vực đang có dịch CGC.
6. Tiêu hủy toàn bộ đàn gia cầm mắc bệnh và gia cầm đã tiếp xúc với con mắc bệnh theo hướng dẫn của Cơ quan quản lý chuyên ngành thú y.
7. Tổng vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực chăn nuôi bằng hóa chất, vôi bột.
8. Tiêm phòng bao vây bằng vắc xin CGC theo hướng dẫn của Cơ quan quản lý chuyên ngành thú y.
Làm thế nào để đàn gia cầm và người không bị nhiễm Cúm gia cầm?
* Đối với gia cầm
Chúng ta phải thực hiện 6 biện pháp sau:
(1). Tiêm phòng cho đàn gia cầm
- Tiêm phòng vắc xinCGC làm giảm nguy cơ mắc bệnh cho đàn gia cầm, không lây bệnh cúm A(H5N1) cho người và động vật khác.
- Sử dụng vắc xin CGC theo đúng hướng dẫn của cơ quan chuyên môn thú y và của nhà sản xuất.
(2). Không chăn thả rông gia cầm
- Nuôi nhốt gia cầm trong chuồng, trong khu vực có hàng rào bao quanh. hạn chế tối đa nuôi chung gia cầm với các loài động vật khác tại cùng một địa điểm nuôi.
- Nuôi nhốt riêng gia cầm mới mua về 1-2 tuần trước khi cho nhập đàn và theo dõi hàng ngày. Gia cầm đã mang ra chợ bán nhưng không bán hết, khi mang về cần phải nuôi nhốt riêng trong 1-2 tuần.
(3). Không mua bán gia cầm bị bệnh
Chỉ mua gia cầm giống có nguồn gốc rõ ràng, tin cậy; đãđược kiểm dịch.
(4). Áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học
- Người chăm sóc gia cầm phải sử dụng ủng, giày, bảo hộ cá nhân khi vào khu chăn nuôi.
- Hạn chế khách ra, vào khu chăn nuôi; nếu phải ra, vào cần thay ủng, giày mới hoặc rửa sạch đế ủng, giày bằng nước xà phòng hoặc dung dịch khử khuẩn.
- Không để các phương tiện, dụng cụ vận chuyển vào khu vực chăn nuôi. Trong trường hợp bắt buộc, phải phun khử khuẩn hoặc rửa phương tiện bằng nước xà phòng.
(5). Bổ sung dinh dưỡng, khoáng chất nâng cao sức đề kháng của gia cầm.
(6).Không giấu dịch; không vứt xác gia cầm bừa bãi
- Phải báo cáo ngay cho trưởng thôn, cán bộ thú y khi thấy gia cầm ốm, chết
- Khi có thông tin về dịch bệnh CGC xảy ra trên địa bàn cùng xã, khu vực xung quanh, cần tăng cường các biện pháp phòng bệnh.
* Đối với người
Chúng ta phải thực hiện 4 biện pháp sau:
(1). Tăng cường vệ sinh ăn uống
- Chỉ ăn thịt, trứng và các sản phẩm gia cầm đã được nấu chín.
- Chỉ mua gia cầm và sản phẩm gia cầm rõ nguồn gốc và đã được kiểm dịch
- Không ăn tiết canh, không làm thịt và ăn các loại gia cầm ốm, chết.
(2). Tăng cường vệ sinh cá nhân và khả năng phòng bệnh
- Rửa tay bằng nước sạch và xà phòng sau khi tiếp xúc với gia cầm, trước khi ăn.
- Nên thay quần áo, rửa giày dép hàng ngày.
- Rèn luyện thân thể, giữ ấm cơ thể để nâng cao khả năng phòng bệnh.
(3). Hạn chế tiếp xúc với gia cầm, kể cả khi chúng còn khỏe
Đeo khẩu trang, găng tay, mặc quần áo bảo hộ lao động khi tiếp xúc với gia cầm.
(4). Hãy đến ngay cơ sở y tế
- Khi bị sốt cao trên 380C, ho, đau ngực, khó thở, kèm theo đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, … phải đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời.
- Không tự ý mua thuốc điều trị ở nhà.
Mọi thông tin trao đổi về kỹ thuật chăn nuôi, phòng trị bệnh và thông báo dịch xin liên hệ với Chi cục Chăn nuôi và Thú y, địa chỉ Km3 - đường 9D, Thành phố Đông Hà, số điện thoại: 02333.569 895 để được tư vấn kịp thời./.
Nguyễn Thị Thúy Hằng-Chi cục Chăn nuôi và Thú y
Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị
Giải cầu lông Khuyến nông mở rộng chào mừng kỷ niệm 30 năm...
Tọa đàm 8/3/2023 và Hưởng ứng tuần lễ áo dài của...
Hoạt động Team Building tại Mũi Si - Vĩnh Linh
Hoạt động Đoàn Thanh niên TTKN " Trở về nguồn thăm quan di...
Công đoàn CSTV Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị ra quân...
