Mặc dù trong vụ này gặp thời tiết bất lợi do liên tiếp chịu ảnh hưởng của các cơn bão số 1, 5 và 6 nhưng năng suất của mô hình vẫn đạt 70 tạ lúa tươi/ha, cao hơn ruộng đại trà 8 tạ/ha. Lợi nhuận bình quân đạt khoảng 20,6 triệu đồng/ha, gấp đôi so với sản xuất thông thường. Ngoài lợi ích kinh tế, sản xuất lúa theo canh tác hữu cơ còn giúp bảo vệ hệ sinh thái đồng ruộng và sức khỏe người sản xuất, cải tạo được đất đai, lúa khỏe mạnh, ít sâu bệnh.
Ông Lê Quang Trung, nông dân tham gia mô hình cho biết: “Tuy trồng lúa hữu cơ bón nhiều phân hữu cơ sẽ vất vả hơn canh tác lúa thông thường, nhưng cây lúa khỏe, ít sâu bệnh. Đặc biệt trong vụ này dịch sâu cuốn lá nhiều lứa gây hại nặng trên diện rộng, nhưng ruộng nhà tôi chỉ nhiễm nhẹ và sau khi phun phòng trừ bằng thảo mộc 2 lần thì khống chế được sâu cuốn lá. Cuối vụ, lúa sạch sâu bệnh, không có các đối tượng như bệnh vàng lá vi khuẩn, rầy nâu, nhện gié gây hại nên năng suất cao hơn. Đặc biệt, HTX thu mua lúa tươi với giá cao hơn thị trường từ 1.000- 1.500đ/kg nên chúng tôi thấy rất phấn khởi”.
Khác với tình trạng sản xuất manh mún, thiếu đầu ra ổn định ở nhiều nơi, mô hình hữu cơ tại xã Gio Linh được HTX Nông sản hữu cơ Gio Linh ký hợp đồng bao tiêu từ đầu vụ với giá thu mua cao hơn thị trường 20-30%. Chính sự gắn kết này đã giúp bà con không còn lo đầu ra có biến động, còn HTX thì có nguồn nguyên liệu ổn định, chất lượng để phát triển thương hiệu gạo hữu cơ của địa phương.
Ông Phan Ngọc Đồng, Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị, chia sẻ: “Mô hình liên kết sản xuất lúa hữu cơ trong những năm qua được thực hiện xuất phát từ chính nhu cầu của người sản xuất và doanh nghiệp, HTX liên kết, quy trình sản xuất được tuân thủ nghiêm ngặt từ giống, gieo sạ, phân bón, quản lý dịch hại, kiểm soát nước và chỉ sử dụng phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật thảo mộc, sinh học, đảm bảo được đầu ra với giá cả ổn định cho nông dân. Vì vậy, việc nâng cao giá trị hạt lúa cho nông dân và đầu ra ổn định đã được giải đáp thỏa đáng, bà con đã chuyển đổi tập quán canh tác sang sản xuất lúa theo hướng an toàn và bền vững hơn. Đặc biệt, trong bối cảnh xuất khẩu gạo gặp khó khăn thì mô hình lúa hữu cơ liên kết tiêu thụ đã cho thấy hướng đi bền vững. Sản phẩm có chứng nhận, có thương hiệu và được bao tiêu sẽ giúp nông dân đứng vững, không bị động trước biến động thị trường”.
Không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cao, sản xuất hữu cơ còn góp phần bảo vệ môi trường, cải tạo đất, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Quan trọng hơn, gạo hữu cơ giúp tạo dựng niềm tin nơi người tiêu dùng và mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường gạo chất lượng cao.
Ông Nguyễn Giang, Giám đốc HTX Nông sản hữu cơ Gio Linh chia sẻ: “Thương hiệu gạo hữu cơ Gio Mỹ đã được thị trường đón nhận. HTX cam kết bao tiêu lâu dài để bà con yên tâm sản xuất. Đây là cách để xây dựng chuỗi giá trị gạo bền vững, không còn phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu thô”.
Kết quả từ mô hình cho thấy khi hạt gạo có chứng nhận hữu cơ, có thương hiệu và có hợp đồng bao tiêu, nông dân không chỉ nâng cao thu nhập mà còn khẳng định được vị thế trên thị trường. Đây là cơ sở quan trọng để tỉnh Quảng Trị tiếp tục nhân rộng mô hình, hướng tới xây dựng nền nông nghiệp hữu cơ, hiệu quả và bền vững trong tương lai.