Việc tổ chức sản xuất, nâng cao chất lượng, thương hiệu cho cà phê Khe Sanh đã có bước phát triển mạnh mẽ, chuyển biến được thị trường tiêu dùng cà phê trong tỉnh theo hướng sử dụng cà phê Arabica rang xay nguyên chất, cà phê có thương hiệu.
Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 1.000 ha cà phê sản xuất có liên kết, chứng nhận, tập trung tại các xã Hướng Phùng, Hướng Sơn, Hướng Tân, thị trấn Khe Sanh…huyện Hướng Hóa, có 05 ha cà phê được chứng nhận tiêu chuẩn chuyển đổi hữu cơ, khoảng 20-30% diện tích cà phê sử dụng phân bón và thuốc BVTV hữu cơ sinh học với diện tích khoảng 1.000 ha. Nhiều HTX sản xuất chế biến cà phê đã lựa chọn hướng phát triển dòng cà phê sạch chất lượng cao để theo đuổi. Đó là những bước chuyển biến hết sức quan trọng để xây dựng và khôi phục thương hiệu cà phê Khe Sanh cũng như nâng cao giá trị gia tăng của ngành hàng này trong thời gian tới.
Thực hiện Đề án tái canh và phát triển bền vững cây cà phê trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2017-2020, tính đến năm 2025; Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chủ động ban hành các Kế hoạch, Quyết định về kế hoạch hành động; Ban hành quy trình kỹ thuật tái canh cà phê chè trên địa bàn để làm cơ sở tập huấn, hướng dẫn nông dân áp dụng; Huyện Hướng Hóa ban hành Nghị quyết thông qua Đề án “Chuyển đổi, phục hồi một số diện tích đất trồng cây kém hiệu quả trên địa bàn huyện Hướng Hóa giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030.
Để kịp thời chọn tạo nguồn giống chất lượng phục vụ công tác tái canh, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và BVTV, Trung Tâm Khuyến nông tỉnh phối hợp với Trung tâm Khuyến Nông quốc gia, các Tổ chức Phi chính phủ trên địa bàn triển khai một số Đề tài, Dự án về thử nghiệm, chọn tạo bộ giống mới, chất lượng cao, kết quả đã tuyển chọn được có 2 giống cà phê chè: THA1 và TN9 đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, làm cơ sở bổ sung vào cơ cấu giống sản xuất trên địa bàn tỉnh.
Sở Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với các Sở, ban, ngành triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân, Doanh nghiệp sản xuất, chế biến cà phê trên địa bàn,... Đến nay, sản phẩm cà phê chè huyện Hướng Hóa đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Khe Sanh” cho sản phẩm cà phê vùng Hướng Hóa, với nhãn hiệu tập thể “Khe Sanh” đã tạo điều kiện cho sản phẩm nông sản của địa phương khẳng định chỗ đứng trên thị trường. Hiện tại, Huyện Hướng Hóa đã xây dựng được 06 sản phẩm cà phê bột, cà phê hạt rang được chứng nhận sản phẩm OCOP, trong đó có 5 sản phẩm cà phê đạt 4 sao và 01 sản phẩm cà phê đạt 3 sao của các doanh nghiệp, hợp tác xã; 01 sản phẩm OCOP 4 sao đang trình hồ sơ cho Trung ương công nhận 5 sao.
Kết nối, mời gọi các Doanh nghiệp (Công ty TNHH Pun Coffee, HTX Nông nghiệp sinh thái hữu cơ Chân Mây; HTX Nông sản Khe Sanh...) liên kết với các HTX, tổ hợp tác, nhóm hộ nông dân sản xuất Cà phê với quy mô hơn 100 ha tập trung tại các xã Hướng Phùng, Hướng Sơn, Hướng Tân, thị trấn Khe Sanh. Công ty Slow Forest Coffee (Đan Mạch) ký liên kết với các hộ gia đình và các HTX/THT, doanh nghiệp trên địa bàn để thực hiện chuỗi liên kết cà phê chất lượng cao nông lâm kết hợp, xây dựng vùng nguyên liệu cà phê nông lâm kết hợp cà phê sinh thái với diện tích thực hiện liên kết tiêu thụ hơn 1.000 tấn cà phê nhân.Hỗ trợ cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cà phê trên địa bàn tỉnh có cơ hội quảng bá, giới thiệu và xúc tiến tiêu thụ các sản phẩm cà phê Arabica Quảng Trị đến với khách hàng trong toàn quốc.
Trao đổi với chúng tôi ông Hồ Xuân Hòe, Giám đốc sở Nông nghiệp và môi trường tỉnh Quảng trị cho biết với quá trình chuyển đổi mạnh mẽ và sự vào cuộc của các bên liên quan, người dân và doanh nghiệp, tỉnh Quảng Trị đã phát triển thành công cà phê Khe Sanh, cà phê đặc sản Khe Sanh, nhiều năm liền nằm trong tốp một cà phê đặc sản ngon nhất Việt Nam, và xếp đầu trong cà phê đặc sản Đông Nam Á và Châu Á. Cà phê Khe Sanh đang hướng tới được cấp chỉ dẫn địa lý, bên cạnh đó năng suất, chất lượng và ý thức của người dân trồng cà phê ngày càng được nâng cao.
Ông Hòe cho biết thêm trong thời gian đến, để tiếp tục thực hiện quy hoạch phát triển cà phê đến năm 2030 đạt 5.200 đến 5.500 ha, nâng cao tiềm năng vị thế cà phê Khe Sanh trên thị trường trong nước và thế giới, đặc biệt phấn đấu nâng cao thu nhập cho người trồng cà phê từ 30 đến 50% so với hiện nay thì ngành Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục thực hiện một số giải pháp trọng tâm sau: nghiên cứu ban hành các chính sách mới nhằm thúc đẩy phát triển cà phê đặc sản, cà phê chất lượng cao, nhằm mở rộng diện tích nâng cao năng suất, chất lượng cà phê, trình UBND tỉnh ban hành kế hoạch phát triển vùng cà phê chất lượng cao cho giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn năm 2050; Quy hoạch lựa chọn vùng trồng phù hợp, quản lý tốt nguồn giống trên địa bàn, xây dựng mô hình canh tác ứng dụng công nghệ cao, sản xuất cà phê hữu cơ sinh thái làm cơ sở nhân rộng; Kiện toàn hoạt động của Hiệp hội Cà phê Khe Sanh cũng như các Doanh nghiệp, Hợp tác xã sản xuất, kinh doanh cà phê trên địa bàn; Xúc tiến mời gọi các Tổ chức Phi chính phủ, Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên để hỗ trợ phát triển liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cà phê trên địa bàn, hình thành các chuỗi liên kết giá trị giữa doanh nghiệp, nông dân, HTX, từ sản xuất đến tiêu thụ, ổn định giá và cao hơn thị trường. Qua đây sẽ nâng cao hơn nữa năng suất, chất lượng sản phẩm cà phê, xây dựng và phát triển thương hiệu cà phê Khe Sanh Quảng Trị.
Phan Việt Toàn – TTKN