Đẩy mạnh chuyển đổi số thúc đẩy nông nghiệp thông minh

Tại nhiều địa phương, các mô hình ứng dụng công nghệ số đã và đang được triển khai hiệu quả, giúp bà con nông dân thay đổi cách nghĩ, cách làm. Các mô hình giám sát môi trường ao nuôi tôm bằng thiết bị cảm biến IoT cho phép người nuôi theo dõi các chỉ số nhiệt độ, độ mặn, pH... qua điện thoại thông minh. Nhờ đó, bà con có thể điều chỉnh kịp thời, hạn chế dịch bệnh và nâng cao năng suất.
Trong sản xuất trồng trọt, một số hợp tác xã đã áp dụng nhật ký điện tử và mã QR truy xuất nguồn gốc để minh bạch hóa quy trình sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm. Đến nay, toàn tỉnh đã cấp được 69 mã số vùng trồng với quy mô trên 3.300ha phục vụ cho xuất khẩu và tiêu thụ nội địa. Đồng thời, nhiều nông dân đã làm quen với thương mại điện tử, đưa nông sản lên các sàn Postmart, Voso… giúp mở rộng thị trường tiêu thụ.
Ngoài ra, các mô hình tưới tiêu thông minh, đo độ ẩm đất bằng cảm biến được triển khai tại vùng trồng rau, hồ tiêu, cà phê... giúp tiết kiệm nước và nhân công, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đây là minh chứng rõ nét cho quá trình chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang nông nghiệp thông minh tại Quảng Trị. Hiện toàn tỉnh có 98 nhà màng, nhà kính (với tổng diện tích gần 9ha) ứng dụng công nghệ cao. Diện tích ứng dụng thiết bị bay không người lái (Drone) trong chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh trên các loại cây trồng đạt trên 8.500 ha.
Thông qua các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ năng số, người dân được hỗ trợ cài đặt ứng dụng, tra cứu thông tin kỹ thuật, ghi chép nhật ký điện tử, cũng như thực hiện các giao dịch trực tuyến. Nhiều hộ nông dân chia sẻ, việc áp dụng công nghệ đã giúp họ giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất, tiết kiệm thời gian và chủ động hơn trong sản xuất.
Cùng với nông dân, nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã trên địa bàn tỉnh đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, áp dụng phần mềm quản lý sản xuất, tem điện tử, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Toàn tỉnh hiện có 3 liên hiệp HTX nông nghiệp và 690 HTX hoạt động ở hầu hết các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Trong đó, có 93/690 HTX (chiếm 13,5%) ứng dụng công nghệ cao, 181/690 HTX (chiếm 26,2%) tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cho các hộ thành viên. Tổng diện tích sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP, ATTP của tỉnh đạt trên 1.500 ha, trong đó diện tích cây trồng hữu cơ, canh tác tự nhiên là 766ha (gồm lúa 560ha, hồ tiêu gần 100ha, cây ăn quả 18,3 ha, cây dược liệu 68 ha, cà phê 20 ha và rau 1,5 ha).
Chuyển đổi số cũng mở ra cơ hội kết nối chuỗi giá trị sản xuất  tiêu thụ, giúp nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp gắn kết chặt chẽ hơn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, diện tích liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của tỉnh đã vượt mốc 17.700 ha, bao gồm sắn 8.000 ha, lúa 8.500 ha, cây ăn quả 500 ha, cà phê 500 ha, hồ tiêu 200 ha. Từ đó, nhiều sản phẩm đặc trưng của tỉnh như hồ tiêu, cà phê, ném, tôm sạch... được quảng bá rộng rãi, nâng cao giá trị, sức cạnh tranh.
Theo định hướng của tỉnh, giai đoạn 2025-2030, Quảng Trị sẽ tập trung hoàn thiện hạ tầng số phục vụ phát triển nông nghiệp, xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung cho ngành, thúc đẩy ứng dụng AI, IoT, Big Data, blockchain trong sản xuất, quản lý và truy xuất nguồn gốc nông sản. Tỉnh cũng đặt mục tiêu hình thành mô hình nông thôn số, trong đó mỗi hộ nông dân có “hồ sơ số”, sản phẩm có mã định danh, giao dịch qua nền tảng số, hướng tới xây dựng nông nghiệp xanh - nông dân thông minh - nông thôn hiện đại.