BỆNH LỞ MỒM LONG MÓNG

Thứ ba - 01/10/2024 23:37

Lở mồm long móng (LMLM) là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây lan nhanh, mạnh, gây ra bởi 1 trong 7 type vi rút A, O, C, Asia1, SAT1, SAT2, SAT3 với hơn 60 phân tysp. Bệnh lây lan qua đường tiếp xúc giữa động vật khỏe với động vật, sản phẩm động vật, thức ăn, nước uống, không khí, chất thải, dụng cụ, phương tiện vận chuyển, có mang mầm bệnh. Bệnh lây lan từ vùng này sang vùng khác, từ tỉnh này sang tỉnh khác, nước này sang nước khác theo đường vận chuyển động vật, sản phẩm động vật dạng tươi sống kể cả thịt ướp đông, da, xương, sừng, móng, sữa, lông....Động vật mắc bệnh lở mồm long móng là các loài động vật có móng guốc chẵn như: trâu, bò, lợn, dê, cừu, hươu, nai..

Bệnh lây lan trực tiếp do động vật khỏe tiếp xúc trực tiếp với động vật mắc bệnh do nuôi nhốt chung, do động vật khỏe tiếp xúc với sản phẩm động vật, thức ăn, nước uống, không khí, chất thải, dụng cụ, phương tiện vận chuyển, áo quần, dày dép có mang mầm bệnh. Bệnh lây lan qua đường hô hấp do vi rút phát tán trong không khí
- Triệu chứng bệnh Lở mồm long móng gia súc:
Thời kỳ ủ bệnh lmlm gia súc thường từ 2-5 ngày (đối với trâu bò) và 5-7 ngày (đối với lợn) nhiều nhất là 21 ngày, Khi phát hiện gia súc có triệu chứng: trong 2-3 ngày đầu gia súc sốt cao trên 40oc, mệt mỏi, long dựng, mũi khô,da nóng, đứng lên, nằm xuống khó khăn, kém ăn, miệng chảy nhiều nước giải có bọt, bị viêm dạng mụn nước ở lợi, vành mũi, vành móng, kẻ móng chân, đầu vú, Khi mụn nước vở sẽ làm lở, loét ở mồm, móng chân, bệnh nặng có thể làm long móng, nhất là ở lợn, con vật đi lại khó khăn, thường đi khập khiểng, run rẩy, ngoài ra, đối với bò khi bị bệnh thường hay nâng chân lên rồi lại hạ chân xuống nhiều lần, ở lợn thì thường hay ở tư thế ngồi, quỳ hai đầu gối chân trước. Trường hợp vi rút có độc lực cao sẽ gây biến chứng cơ tim làm con vật chết đột ngột không có biểu hiện triệu chứng bên ngoài
Sau phát bệnh từ 10 đến 15 ngày, con vật có thể khỏi về triệu chứng lâm sàng, nhưng mầm bệnh vẫn tồn tại trong con vật từ 3-4 tuần (đối với lợn) 4 tháng (đối với dê) 2-3 năm (đối với trâu bò) và tiếp tục thải mầm bệnh ra môi trường làm phát sinh và lây lan dịch bệnh
- Phòng bệnh lở mồm long móng
Thực hiện quy trình phòng bệnh tổng hợp cụ thể như sau:
-Tăng cường công tác tuyên truyền để mọi người hiểu biết về nguyên nhân, triệu chứng, tác hại và cách phòng, chống bệnh lở mồm long móng
- Thực hiện tiêm phòng bằng vắc xin, nhất là vùng khống chế, vùng đệm, vùng có dịch xảy trong vòng 2 năm gần đây, thực hiện tiêm phòng 2 lần/năm
- Người chăn nuôi gia súc cam kết thực hiện “5 không” không dấu dịch, không mua gia súc, sản phẩm gia súc mắc bệnh; không bán chạy gia súc mắc bệnh; không thả rông gia súc, không vận chuyển gia súc bị bệnh ra khỏi vùng dịch; không vứt xác gia súc bị bệnh ra môi trường.
- Cách ly triệt để gia súc ốm, không cho chăn thả tập trung; thường xuyên thực hiện vệ sinh chuồng trại, bải chăn thả, dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển, diệt loài gặm nhấm.......thực hiện tiêu độc, khử trùng khu vực có gia súc bị ốm, chết. Có thể dùng một trong các hóa chất sau để tiêu độc, khử trùng: formol 2%, nước vôi 10%, bencoxit, handiodin, vôi bột, và một số hóa chất khác được sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất, cán bộ thú y.
- Con giống nhập vào nuôi phải khỏe mạnh, có nguồn gốc rỏ ràng, xuất phát từ vùng an toàn dịch, được cơ quan thú y cấp giấy chứng nhận kiểm dịch, trước khi nhập đàn phải được nuôi cách ly 21 ngày. Khai báo với trưởng thôn xóm và cán bộ thú y để thực hiện quản lý đàn, tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo quy định Thức ăn, nước uống dùng trong chăn nuôi phải đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh thú y. Người vào thăm quan, nhân viên thú y....trước khi ra vào khu vực chăn nuôi phải được vệ sinh, khử trùng và trang bị bảo hộ.
- Chữa bệnh lở mồm long móng
Vi rút lở mồm long móng dễ bị diệt bởi ánh nắng mặt trời, nhiệt độ cao, các chất có độ toan cao như quả khế chua và các chất kiềm mạnh như xút, vi rút có thể sống nhiều ngày trong chất thải hửu cơ ở chuồng nuôi, các chất có độ kiềm nhẹ, trong thịt ướp đông vi rút có thể sống trong nhiều tháng.
Khi bị nhiểm bệnh lở mồm long móng, nếu không được điều trị kịp thời, gia súc non thường bị chết ở tỷ lệ từ 20% đến 50%, gia súc trưởng thành thường bị chết từ 2-5%, tỷ lệ mắc bệnh trong một đàn thường là 100%.
Đến nay, bệnh lở mồm long móng chưa có thuốc chữa trị đặc hiệu, chỉ có thuốc chữa triệu chứng làm cho vết thương nhanh chóng lành thành sẹo và không gây ra các biến chứng nguy hiểm làm chết gia súc
+ Chữa miệng: dùng các chất sát trùng nhẹ, các loại quả chua như khế, chanh bóp mềm, rưới nước hoặc bơm xịt chà đi xát lại ở lưỡi, mặt trong má, hàm trên, lợi, bỏ bả chanh hoặc khế vào miệng cho con vật nhai, dùng vải mỏng thấm nước nói trên xoa vào vùng vết thương 2-3 lần/ngày và xoa trong vòng 4-5 ngày. Có thể dùng 1 trong các chất như: xanh methylen 1%, thuốc tím 1%, formol 1%, phèn chua 3%, hoặc dùng thuốc mỡ tetracilin, penicilin bôi vào vết thương.
+ Chữa móng: rữa sạch chân gia súc bằng nước muối, nước lá chát, hoặc thuốc tím, phèn chua, dấm ăn, sau đó bôi các chất sát trùng hút mũ, nhanh lên da non vùng móng bị bệnh.
+ Chữa vú: rữa mụn loét bằng nước muối ấm, dung dịch a xít boric 2-3% hoặc nước xà phòng, sau đó bôi dầu cá, các thuốc sát trùng vào vết thương.
+ Chăm sóc gia súc, đảm bảo giữ chuồng khô ráo, sạch sẽ, lót chuồng dày cho gia súc nằm, cho gia súc ăn cỏ tươi, cỏ mềm, bổ sung cho gia súc ăn cháo khi bị bệnh nặng.
+ Cùng với việc điều trị bệnh, cần tiến hành tiêu độc khử trùng chuồng trại, môi trường xung quanh khu vực có gia súc bị bệnh và các vật dụng có liên quan đến gia súc ốm, chết. Thực hiện nuôi nhốt, cách ly gia súc....theo hướng dẫn của cán bộ thú y, để nhanh chống dập tắt ổ dịch.
+ Để bảo vệ đàn vật nuôi, phát triển kinh tế hộ gia đình đề nghị bà con chăn nuôi quan tâm áp dụng tốt các biện pháp đã nêu trên nhằm hạn chế mức thấp thiệt hại do dịch bệnh gây ra.
+ Mọi thông tin trao đổi về kỹ thuật chăn nuôi, phòng trị bệnh và thông báo dịch xin liên hệ với Chi cục Chăn nuôi và Thú y tại Km3 - đường 9D, Thành phố Đông Hà, số điện thoại: 0233.3562349 để được tư vấn kịp thời./.

Nguyễn Quang Dương - Chi cục Thú y