MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT PHÒNG CHỐNG ĐÓI, RÉT CHO TRÂU BÒ

Thứ hai - 11/01/2021 21:07

Để chủ động phòng chống đói, rét bảo vệ an toàn cho đàn trâu, bò, người chăn nuôi cần thực hiện tốt một số biện pháp kỹ thuật như sau:

MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT PHÒNG CHỐNG ĐÓI, RÉT CHO TRÂU BÒ

1 - Chuẩn bị chuồng trại:
- Cần tận dụng sửa chữa, nâng cấp chuồng cũ đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.
- Chuồng trại phải cao ráo, xung quanh có rãnh thoát nước, nền cao hơn mặt đất 40 - 50 cm, có độ dốc 2 - 3%.
- Cửa chuồng hướng về phía nam hoặc đông nam để đảm bảo ánh sáng và độ thông thoáng.
- Mái chuồng cao 3 m, thành chuồng cao từ 0,8 - 1,2 m.
- Đối với các hộ dân vùng núi chưa có chuồng trại, cần tiến hành làm chuồng để di chuyển đàn gia súc thả rông về nuôi nhốt.
Chú ý: Trong chuồng nên có ô thoáng phía trên để gió vẫn lưu thông. Khi đốt lửa sưởi, khói sẽ theo lỗ thoáng ra ngoài, không tích khí độc trong chuồng.
2 - Chuẩn bị thức ăn:
Việc dự phòng thức ăn cũng rất quan trọng vì chỉ khi cung cấp thức ăn đầy đủ thì trâu bò mới có đủ năng lượng chống lại giá rét.
- Vào đầu vụ rét, cần chuẩn bị sẵn thức ăn dự phòng cho trâu bò bằng cách tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như: rơm, thân lá ngô, ngọn mía, khoai lang, thân chuối… để ủ chua làm thức ăn.
- Chuẩn bị các loại thức ăn tinh bổ sung như cám gạo, bột ngô, sắn, thức ăn hỗn hợp…
-Với một trâu bò trưởng thành: có trọng lượng khoảng 300 kg trở lên, trong vụ rét cần chuẩn bị trung bình: Thức ăn tinh (ngô, bột cám, bột sắn..): 150 kg + Thức ăn thô (rơm, cỏ voi, cây chuối, cây sắn, thức ăn ủ chua…): 400 kg.
3 - Chuẩn bị vật liệu chống rét:
- Rơm, cỏ, lá chuối, bẹ ngô khô để lót nền chuồng.
- Trấu, củi để đốt sưởi.
- Bạt, bao ni lông, bao xi măng, phên, nứa để quây, che xung quanh chuồng.
- Có thể sử dụng các tấm chăn, chiếu, áo, bao tải gai đã cũ để làm áo chống rét cho trâu, bò (nên sử dụng chất liệu bông, dễ thấm nước. Không dùng chất liệu ni lông vì chất liệu này không thấm nước, hơi nước sẽ đọng lại và thấm ngược trở lại làm trâu bò bị rét). Hoặc có thể sử dụng vỏ bao khâu thành 2 lớp rồi lồng rơm hoặc cỏ khô rồi khâu lại để làm áo chống rét cho trâu, bò trong vụ đông rất tốt.
4 - Theo dõi thời tiết:
- Cần thường xuyên theo dõi bản tin dự báo thời tiết để có kế hoạch phòng, chống rét cho trâu, bò đạt hiệu quả cao.
- Buổi sáng cho trâu bò đi ăn phải sau 8 giờ sáng khi đã có ánh nắng, cỏ đã tan sương, những ngày gió rét dưới 15^oC nên giữ gia súc ở tại chuồng, không nên cho đi chăn thả.
- Trường hợp đặc biệt, nếu nhiệt độ dưới 15⁰C bắt buộc phải đưa gia súc ra ngoài cần đảm bảo những yêu cầu sau:
+ Thời gian tốt nhất để đưa gia súc ra ngoài là khoảng sau 9 giờ sáng khi thời tiết không có mưa phùn, gió lạnh.
+ Gia súc cần được giữ ấm bằng cách mặc áo ấm trước khi đưa chúng ra ngoài, đặc biệt là những gia súc yếu và còn non.

5 - Các biện pháp thực hiện chống rét:

* Độn chuồng:
- Cần giữ cho bộ lông của trâu bò thật sạch và khô. Sử dụng rơm rạ, cỏ khô lót chuồng cho đàn trâu, bò trong mùa đông sẽ làm giảm đáng kể ảnh hưởng thời tiết lạnh đến gia súc.
- Tùy vào điều kiện thực tế mà có thể rải một lớp độn chuồng dày từ 5 - 15 cm. Các chất độn chuồng này có thể để suốt mùa đông mà không cần phải dọn.
Chú ý: Hàng ngày, cần dọn vệ sinh sạch sẽ phân và nước tiểu, đồng thời bổ sung thêm chất độn chuồng ở phía trên, miễn làm sao cho chất độn chuồng không bị ướt, ẩm là được.
*Che chắn tránh gió:
- Khi che chắn chuồng nên che chắn bằng bạt hoặc các tấm phên, các bao tải đan lại. Tuy nhiên, không nên che kín, chỉ che qua chiều cao của con vật (khoảng từ 1,8 - 2m).
* Cung cấp thức ăn và nước uống tại chuồng:
-Vào những ngày bình thường, cho trâu bò trưởng thành ăn khoảng 25 - 30 kg thức ăn thô và 1,5 kg thức ăn tinh, chia làm hai bữa.
- Nếu vào ngày rét đậm, rét hại thì cần điều chỉnh tăng lượng thức ăn tinh lên khoảng 2 kg để bổ sung năng lượng giúp trâu bò chống lại giá rét. Chú ý, cho trâu, bò ăn thức ăn thô trước rồi mới cho ăn thức ăn tinh, uống nước vì nếu cho ăn thức ăn tinh hay uống nước trước thì trâu bò sẽ có cảm giác no, sử dụng lượng thức ăn thô ít đi.
- Để tăng sức đề kháng cho trâu, bò cần chú ý bổ sung vitamin tổng hợp và muối khoáng:
+ Vitamin: dùng vitamin tùy theo hướng dẫn từng loại.
+ Pha nước muối: pha nước ấm 37 - 38⁰C với muối, nồng độ 0,1 - 0,3% tương đương 10 - 30g muối/ 10 lít nước. Cảm nhận mặn như nước canh là vừa.
Chú ý: vào những ngày trời rét cần cho trâu bò uống nước ấm.
* Đốt lửa chống rét:
Khi nhiệt độ xuống dưới 12⁰C thì cần đốt lửa chống rét cho trâu, bò.
- Dùng xô, chậu cũ để đựng củi trấu, nhóm củi bén ở ngoài chuồng cho bớt khói rồi mới đưa vào trong chuồng.
- Cần đặt khay lửa ở cuối chuồng để khói không tạt vào mặt trâu bò và đặt tránh xa chất độn chuồng, bạt che để phòng bén lửa gây cháy.
* Mặc áo chống rét:
Khi nhiệt độ dưới 12 độ thì mặc áo chống rét cho trâu bò.
Chú ý: Chiều dài áo phủ từ thân đến hết đuôi; chiều ngang vừa đủ choàng qua thân, các dây buộc thắt như khuy áo buộc dưới bụng. Khi trời nắng (thường sau 9 giờ sáng) nên bỏ áo để trâu, bò hưởng nắng ấm.
* Vệ sinh chuồng trại:
Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ có vai trò rất quan trọng giúp hạn chế mầm bệnh cho trâu bò:
- Cần thường xuyên quét dọn vệ sinh chuồng trại.
- Định kỳ phun thuốc khử trùng từ 2 - 3 tuần một lần để tăng cường việc vệ sinh tiêu độc khử trùng. Có thể sử dụng một trong các loại thuốc sát trùng như: Benkocid, HanIotdin… Khi sử dụng cần tuân theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
6. Chủ động phòng bệnh bằng vắc xin.
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin cho trâu bò theo đúng lịch phòng bệnh để tăng khả năng miễn dịch cho vật nuôi.
7. Kiểm tra, theo dõi sức khỏe đàn vật nuôi:
- Hàng ngày bà con chăn nuôi cần theo dõi sức khỏe của đàn vật nuôi và có chế độ chăm sóc và điều trị kịp thời khi con vật ốm. Phát hiện sớm khi vật nuôi bị một số bệnh nguy hiểm như: Lở mồm long móng, Tụ huyết trùng… phải báo ngay cho chính quyền địa phương và cán bộ thú y biết để xử lý kịp thời.
Trên đây là một số biện pháp kỹ thuật phòng chống đói, rét cho gia súc, gia cầm trong mùa đông. Các hộ chăn nuôi cần thực hiện tốt các biện pháp trên để để hạn chế thấp nhất hiện tượng trâu, bò bị chết đói, chết rét trong vụ đông.

Nguyễn Ngọc Chiến – Trạm Khuyến nông Đakrông