TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ AN TOÀN VỆ SINH THỰC PHẨM TRÊN TÀU

Thứ hai - 06/09/2021 04:34

Công tác bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm tàu cá góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm thuỷ sản sau khai thác và là một trong những điều kiện quan trọng để phát triển nghề cá bền vững. Chính vì vậy, trong thời gian qua ngành Nông nghiệp tỉnh Quảng Trị luôn chú trọng triển khai công tác quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm, tuyên truyền chống khai thác bất hợp pháp, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác … nhằm nâng cao nhận thức của ngư dân trong việc tuân thủ các quy định của pháp luật.

Theo Quy chuẩn Việt Nam QCVN 02- 13:2009/BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và PTNT, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm thủy sản đánh bắt, thu mua, chế biến và vận chuyển được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân sở hữu tàu cá đang hoạt động đóng mới, cải hoán có chiều dài 15m trở lên. Thiết bị làm lạnh phải có công suất đủ mạnh để giữ thủy sản trong kho ở nhiệt độ bảo quản thích hợp và ổn định, có nhiệt kế được lắp đặt đúng cách để theo dõi nhiệt độ của kho. Hầm bảo quản thuỷ sản được làm bằng vật liệu chống ăn mòn, không độc, cấu trúc chắc chắn, được bọc cách nhiệt và có nắp đậy khi cần thiết, không ngấm nước, dễ làm vệ sinh, khử trùng và thường xuyên được giữ gìn sạch sẽ, hợp vệ sinh. Thuỷ sản khai thác phải duy trì được nhiệt độ lạnh theo yêu cầu cho đến khi bốc dỡ, thuỷ sản sau khi đưa ra khỏi tủ cấp đông/hầm chứa phải được bao gói và đưa ngay vào kho lạnh bảo quản. Trong kho lạnh, thuỷ sản phải được kê xếp theo từng lô riêng biệt, ghi chép rõ vị trí, ngày tháng bảo quản của từng lô và phải được bảo quản đúng nhiệt độ quy định.
Tuy nhiên, thực tế ở một bộ phận ngư dân trên địa bàn tỉnh sau khi khai thác thuỷ sản chỉ rửa sạch, để ráo nước rồi đưa vào hầm lạnh, đến ngày tàu cập cảng sẽ vận chuyển lên bờ để tiêu thụ. Việc khử trùng, vệ sinh hầm tàu, sàn chứa và các thiết bị tiếp xúc với thuỷ sản trước và sau mỗi chuyến biển cũng chưa được ngư dân quan tâm thực hiện thường xuyên. Hầu hết ngư dân chỉ rửa, vệ sinh sàn tàu bằng nước biển. Do kinh phí đầu tư cao nên nhiều ngư dân chưa quan tâm đầu tư công nghệ và trang thiết bị bảo quản. Mặc dù đã được khuyến cáo nhưng hiện có rất ít tàu cá trang bị hầm bảo quản thuỷ sản theo công nghệ PU (bọc inox và phun PU-Polyurethane), cũng như bọc sàn tàu bằng vật liệu composite còn khá hạn chế. Vẫn có tình trạng các tàu cá có chất lượng hầm bảo quản thấp nhưng chưa được cải tạo, sửa chữa làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm ngay trong quá trình khai thác.
Trước thực trạng này, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thuỷ sản đã tuyên truyền, hướng dẫn cho các chủ tàu nâng cao ý thức, trách nhiệm việc nâng cấp, cải tiến các thiết bị trên tàu, thuyền; phát triển các tàu dịch vụ để vận chuyển, cung ứng vật tư, nhiên liệu cũng như đưa sản phẩm vào đất liền, nhằm giúp ngư dân tăng thời gian bám biển và rút ngắn thời gian lưu giữ sản phẩm trên tàu. Hướng dẫn thủ tục để cấp chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với tàu cá chiều dài từ 15m trở lên (công suất trên 90cv) theo quy định tại Thông tư số 38/2018/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và PTNT.
Bên cạnh đó, mỗi tàu cá đều phải xây dựng nội quy riêng về an toàn vệ sinh thực phẩm trên tàu; phổ biến cho các thuyền viên về công tác vệ sinh, khử trùng thiết bị, sàn tàu, hầm chứa, dụng cụ chứa… sau mỗi chuyến đi biển; quy định rõ phương pháp, tần suất làm vệ sinh cho phù hợp với từng loại tàu cá. Đặc biệt, mỗi thành viên trên tàu phải nắm vững các biện pháp phòng tránh nhiễm bẩn hoặc làm hư hại đến thủy sản trong quá trình tiếp nhận, xử lý, chế biến, bảo quản, bốc dỡ và vận chuyển. Việc bốc dỡ và vận chuyển thủy sản lên bờ phải tiến hành cẩn thận và nhanh chóng, không làm thủy sản bị dập nát hay bị nhiễm bẩn trong quá trình thao tác. Sau khi dỡ hàng, bề mặt của khoang chứa, dụng cụ chứa, sàn tàu phải được vệ sinh và khử trùng cẩn thận….
Cùng với sự chỉ đạo kịp thời và hiệu quả của Sở Nông nghiệp và PTNT, tính đến tháng 5/2021, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thuỷ sản đã tiến hành thẩm định và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho 171/188 tàu cá có chiều dài trên 15m (công suất trên 90cv). Thực hiện việc kiểm tra lấy 109 mẫu thủy sản khai thác trên tàu cá, chợ và các cơ sở thu mua thuỷ sản để kiểm tra các chất độc hại (Ure, Hàn the, Formol), kết quả: chưa phát hiện trường hợp nào sử dụng các chất cấm để bảo quản sản phẩm thuỷ sản.
Phối hợp với uỷ ban nhân dân các huyện, xã, thị trấn ven biển trong việc hướng dẫn chủ tàu cá có chiều dài dưới 15m cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm theo Thông tư số 17/2018/TT-BNNPTNT với 443 người; tổ chức 09 lớp với 495 người tham gia tập huấn, tuyên truyền phổ biến kiến thức cho các chủ tàu, thuyền viên và ngư dân thực hiện theo đúng những chỉ tiêu an toàn thực phẩm đã đề ra, giúp ngư dân nâng cao ý thức và góp phần đảm bảo chất lượng sản phẩm sau khai thác.
Nhằm hướng đến phát triển nghề cá bền vững, góp phần thực hiện khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU). Trong thời gian tới, Chi cục tiếp tục rà soát và hướng dẫn 100% tàu cá chiều dài trên 15m (công suất trên 90cv) thực hiện đăng ký cấp giấy nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Tăng cường công tác lấy mẫu kiểm tra các chất độc hại; tổ chức các lớp tập huấn về an toàn vệ sinh thực phẩm trên tàu cá và trong lĩnh vực thủy sản; khuyến khích ngư dân đánh bắt vùng biển xa thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã để tương trợ nhau trong quá trình đánh bắt cũng như bảo quản sản phẩm nhằm nâng cao chất lượng thủy sản sau khai thác và đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm./.

Phạm Đình Mỹ Công –
Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thuỷ sản