Quản lý bệnh Khảm lá Virus hại Sắn

Thứ hai - 05/04/2021 03:15

Bệnh khảm lá sắn là một đối tượng bệnh hại đặc biệt nguy hiểm trên cây sắn, bệnh có khả năng phát tán và lây lan nhanh chóng qua môi giới truyền bệnh là bọ phấn trắng và qua hom giống. Trong năm 2020, cả nước ta có hơn 20 tỉnh bị bệnh khảm lá sắn gây hại với tổng diện tích nhiễm bệnh trên 30 nghìn ha, trong đó các tỉnh Trung Bộ như Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế và Quảng Trị.

Năm 2021, bệnh tiếp tục xuất hiện và gây hại tại Quảng Trị. Đến nay tổng diện tích nhiễm bệnh trên toàn tỉnh là 22,3ha, bệnh gây hại tại xã Hải Chánh, Hải Sơn, Hải Thượng, Hải Phú, Hải Quy… huyện Hải Lăng; xã Triệu Thượng, Triệu Long, Triệu Sơn huyện Triệu Phong; xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị và các xã Vĩnh Chấp, Vĩnh Long huyện Vĩnh Linh. Bệnh có khả năng lây lan nhanh và gây hại nghiêm trọng nếu không tổ chức phòng trừ kịp thời
Triệu chứng đặc trưng dễ nhận biết của bệnh khảm lá sắn là khảm vàng loang lổ trên lá. Mức độ hại nhẹ là không bị biến dạng hoặc biến dạng nhẹ, mức độ hại nặng làm cho lá sắn xoăn, cong queo, nhăn nhúm.
Hom giống lấy từ cây sắn bị bệnh khi mọc mầm sẽ biểu hiện bệnh ngay và không cho thu hoạch; khi cây sắn còn non bị nhiễm virus cũng không cho thu hoạch; cây sắn đã lớn mới nhiễm virus vẫn biểu hiện bệnh nhưng nhẹ hơn, làm năng suất, chất lượng giảm.
Triệu chứng bệnh xuất hiện ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng của cây sắn.
Bệnh lây truyền qua hom giống và bọ phấn trắng là côn trùng môi giới
* Biện pháp phòng bệnh
Kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển thân, lá sắn trên địa bàn tỉnh cũng như vận chuyển từ tỉnh khác đến. Nghiêm cấm vận chuyển thân, lá sắn từ nơi đang có dịch ra vùng khác.
Chọn giống kháng bệnh, không trồng các giống nhiễm bệnh nặng.
Những vùng năm trước bị bệnh, không trồng sắn hoặc cây ký chủ của bọ phấn (cây thuốc lá, bông, cà chua, cà pháo, cà bát, bầu bí, khoai tây, ớt, …).
Sử dụng bẫy dính vàng treo trên đồng ruộng diệt bọ phấn trắng.
Những vùng có nguy cơ bùng phát bệnh cần phun trừ bọ phấn bằng thuốc BVTV. Phun khi bọ phấn giai đoạn ấu trùng hiệu quả cao hơn.
* Tiêu hủy nguồn bệnh
Khi ruộng sắn bị bệnh tiến hành tiêu hủy theo quy trình như sau:
Bước 1: Điều tra, xác định ruộng bị bệnh, mức độ bệnh và giai đoạn sinh trưởng để áp dụng biện pháp tiêu hủy phù hợp.
Bước 2: Phun trừ môi giới truyền bệnh
Nếu phát hiện có bọ phấn thì tiến hành phun thuốc trừ bọ phấn trên ruộng sắn bị nhiễm bệnh và những ruộng xung quanh để ngăn chặn bọ phấn di chuyển sang nơi khác truyền bệnh. Phun trước tiêu hủy cây sắn từ 2-3 ngày để đảm bảo an toàn.
Bước 3: Tiến hành tiêu hủy
- Tiêu hủy 1 phần: Áp dụng với những ruộng sắn có tỷ lệ bệnh <70% số cây bị nhiễm bệnh, tiến hành nhổ cây bị bệnh (bao gồm cả củ), thu gom và đốt.
- Tiêu hủy toàn bộ ruộng: Áp dụng với các ruộng sắn có tỷ lệ bệnh >70% số cây bị nhiễm bệnh, tiến hành nhổ toàn bộ cây trên ruộng, thu gom và đốt.
Các ruộng sắn có cho thu hoạch thì nhổ toàn bộ cây sắn, tận thu củ còn thân lá thì đem tiêu hủy.
Bước 4: Kiểm tra sau tiêu hủy
Sau 15 ngày tiến hành kiểm tra cá diện tích đã xử lý, nếu phát hiện còn bệnh hoặc củ sắn còn sót mọc mầm thì tiến hành nhổ tiêu hủy triệt để như hướng dẫn trên.
Lưu ý: Khi tiêu hủy cần tuyệt đối tuân thủ những yêu cầu về an toàn lao động, an toàn khi sử dụng thuốc BVTV, môi trường và phòng cháy. Sau 15-30 ngày kiểm tra các diện tích đã xử lý, nếu phát hiện còn bệnh hoặc củ sắn còn sót mọc mầm thì tiếp tục tiến hành nhổ tiêu hủy triệt để như hướng dẫn trên.

Th.s Võ Xuân Thành - Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Quảng Trị