Trước tình hình đó công tác cải tạo ao nuôi tôm năm 2021 cần được chú trọng và lưu ý một số kỹ thuật như sau:
1. Tu sửa các ao nuôi bị ảnh hưởng do lũ lụt.
Đối với ao nuôi bị bồi lấp, sạt lở thì cần tiến hành múc hết bùn đất bồi lấp trong ao ra khỏi ao, đắp lại bờ đê, bờ ao chắc chắn. Đối với ao lót bạt thì sửa chữa lại những nơi bạt bị cuốn bay, rách, gia cố kè bờ, đường đi chắc chắn để tránh hiện tượng bị sạt lở lại.
Tu sửa, xây lại các cống cấp, cống thoát hoặc các đoạn ống nước bị vỡ.
Lau chùi, sửa chữa các thiết bị, máy móc như: máy quạt nước, máy thổi khí, máy cho ăn đặc biệt là kiểm tra lại hệ thống dây điện, gia cố cột điện đảm bảo an toàn lao động.
Sau hoàn thành công tác tu sửa ao nuôi thì tiến hành các bước tiếp theo:
2. Phục hồi ao nuôi
Bước 1: Tháo cạn nước ao nuôi và ao lắng. Loại bỏ các địch hại có trong ao từ vụ nuôi trước (tôm, cua, ốc, côn trùng, cá tạp). Rào lưới quanh ao để tránh các loài ký chủ trung gian gây bệnh từ bên ngoài như: cua, còng, rắn.
Bước 2: Rải vôi bột (vôi nung) liều lượng 20-30 kg/1000 m2 (hoặc 30-40 kg/1000 m2 đối với đất phèn) đều đáy ao.
Bước 3: Bừa kỹ cho vôi ngấm vào đáy để diệt hết tôm, cua, còng, ốc, côn trùng, cá tạp còn sót lại, diệt khuẩn trong bùn, giải độc (kim loại nặng, H2S) và trung hòa pH.
Bước 4: Phơi đáy ao khoảng 7-10 ngày, phơi đáy ao những ngày có nắng là tốt nhất.
Đối với những ao không phơi được: bơm cạn nước, dùng máy cào chất thải về cuối góc ao, bơm chất thải vào ao chứa thải, sau đó tiến hành bón vôi với liều lượng như bước 2.
Lưu ý:
Sau mỗi vụ nuôi, phải phơi khô cứng nền đáy ao lắng, ao nuôi khoảng 1 tháng để ngắt vụ, tiêu diệt các mầm bệnh, khoáng hóa và phục hồi môi trường nền đáy.
Không dùng thuốc bảo vệ thực vật, những hóa chất cấm trong danh mục của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định để cải tạo ao làm tồn lưu trong bùn đáy ao lâu dài có thể làm ngộ độc tôm chết và gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm
Giữa hai vụ nuôi cần thời gian ngắt vụ ít nhất 30 ngày nhằm tiêu diệt các mầm bệnh, khoáng hóa và phục hồi môi trường đáy ao
Đối với ao lót bạt
Sau khi kết thúc vụ nuôi phải dùng bơm cao áp xịt rửa toàn bộ bề mặt bạt. Sau đó dùng nước Chlorine 5% vệ sinh bề mặt và phơi bạt tối thiểu 5 ngày mới được dẫn nước vào ao. Bên cạnh việc vệ sinh bề mặt bặt cần vệ sinh các thiết bị, hố xi phông và vá lại các lỗ thủng từ các vụ nuôi trước.
3. Xử lý nước và lấy nước vào ao nuôi
Bước 1: Lấy nước vào ao lắng qua túi lọc 02 lớp bằng vải dày nhằm loại bỏ rác, ấu trùng, tôm, cua, còng, ốc, côn trùng, cá tạp. Để lắng 3-4 ngày.
Bước 2: Chạy quạt nước liên tục trong 2 - 3 ngày để kích thích trứng tôm, ốc, côn trùng, cá tạp nở thành ấu trùng.
Bước 3: Diệt tạp, diệt khuẩn nước cấp trong ao lắng vào buổi sáng (8h) hoặc buổi chiều (16h) bằng Chlorine nồng độ 30 ppm (30kg/1.000m3 nước), hoặc những chất diệt tạp có tên trong Danh mục được phép lưu hành tại Việt Nam, không dùng thuốc bảo vệ thực vật và các chất cấm.
Bước 4: Quạt nước liên tục trong 5-7 ngày để phân hủy dư lượng Chlorine. Kiểm tra dư lượng chlorine trong nước bằng thuốc thử.
Bước 5: Cấp nước từ ao lắng qua ao nuôi (qua nhiều lớp túi lọc bằng vải dày) đến khi mức nước trong ao nuôi đạt từ 1,3–1,5 m. Để lắng 2 ngày.
Lưu ý:
Không lấy nước vào ao lắng khi nước ngoài kênh/mương có nhiều váng bọt, màng nhầy, nhiều phù sa; nguồn nước nằm trong vùng có dịch bệnh; nước có hiện tượng phát sáng vào ban đêm.
Gây màu nước
Gây màu nước giúp phát triển vi sinh vật phù du, ổn định môi trường nước, tạo môi trường thuận lợi hạn chế tôm bị sốc, tăng tỉ lệ sống.
Hai ngày sau khi cấp nước vào ao nuôi, gây màu nước như sau:
Cách 1: Dùng mật đường + thức ăn số 0 + men vi sinh, sục khí khoảng 8-10 sau đó tạt xuống ao vào lúc 8 giờ sáng, chạy sục khí. Lượng men vi sinh tùy theo yêu cầu của nhà sản xuất.
Sau khi sử dụng chế phẩm vi sinh 2–3 ngày liên tục, nước có màu nâu nhạt (màu trà), độ trong 40 cm là nước đã sẵn sàng để thả tôm giống.
Cách 2: Dùng cám ủ (thành phần: cám gạo, bột đậu nành, bột cá phối trộn theo tỷ lệ 2:2:1. Nấu chín, ủ trong 2 - 3 ngày).
- Bước 1: Lúc 7-8h sáng: bón vôi đen Dolomite CaMg(CO3)2 hoặc vôi nông nghiệp CaCO3 liều lượng 100 – 150 kg/1000 m3.
- Bước 2: Lúc 10-12h trưa: bón cám ủ liều lượng 3 - 4 kg/1000m3.
Lặp lại 2 bước trên liên tục trong 3 - 5 ngày đến khi độ trong của nước đạt 30 – 40 cm.
Đối với những ao khó gây màu nước, hay màu nước không bền nên bổ sung thêm các thành phần khoáng, Silic để giữ màu nước cho ao nuôi.
Lưu ý:
- Không diệt tạp trong ao ở nuôi khi đã diệt tạp ở ao lắng
- Kiểm tra và điều chỉnh các yếu tố môi trường nước ao nuôi đảm bảo trong ngưỡng thích hợp trước khi thả giống:
Chỉ tiêu |
Ngưỡng thích hợp |
pH |
7,5-8,5 |
Oxy hòa tan (DO, mg/l) |
≥ 5 |
Độ mặn (%0) |
7 ÷ 25 |
Độ kiềm (mg/l) |
100 ÷ 160 |
Cải tạo ao là một quy trình rất quan trọng trong một vụ nuôi, đặc biệt đối với vụ nuôi năm 2021 có nhiều ao nuôi bị hư hại do thiên tai trong năm 2020. Vì vậy chúng tôi khuyến cáo bà con nuôi tôm cần thực hiện quy trình này đẩy đủ để có một vụ nuôi tôm thành công.
Nguyễn Công Khanh - TTKN