Năm 2019, năng suất cà phê nhân đạt 11,5 tạ/ha, sản lượng cà phê nhân đạt 5.100 tấn. Nguyên nhân năng suất cà phê giảm là do diện tích cà phê già cỗi tăng nhanh chiếm khoảng 50% diện tích, tình hình sâu bệnh phát sinh gây hại, mặt khác sản xuất cà phê phụ thuộc chủ yếu vào thiên nhiên, chưa chủ động trong việc tưới nên chịu ảnh hưởng lớn khi thời tiết khô hạn xảy ra, cùng với việc giá cà phê không thuận lợi người dân ít đầu tư.
Tuy sản lượng chưa nhiều và năng suất chưa ổn định, giá cả bấp bênh nhưng với tiềm năng đất đỏ Bazan màu mỡ, độ cao và khí hậu thích hợp nên sản phẩm cà phê chè của tỉnh được trong và ngoài nước biết đến bởi chất lượng thơm ngon. Vì vậy, trong những năm qua chính sách hỗ trợ phát triển cũng như khuyến khích tái canh cây cà phê vẫn được tỉnh ta quan tâm thực hiện và được xem là một trong những mục tiêu quan trọng để thực hiện thành công tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
Để giúp ngành cà phê khai thác tốt tiềm năng, lợi thế, phát huy vai trò của cây trồng chiến lược, nâng cao thu nhập và ổn định đời sống cho nông dân trồng cà phê trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và tác động ngày càng sâu sắc của biến đổi khí hậu, trong những năm qua Tỉnh Ủy, HĐND, UBND tỉnh đã có nhiều chủ trương chính sách để phát triển cây con chủ lực của tỉnh: Nghị quyết số 04/NQ-TU ngày 20/4/2017 của Tỉnh ủy về Đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp gắn với thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2017-2020, định hướng đến năm 2025; Nghị quyết 03/2017/NQ-HĐND ngày 23/5/2017 của Hội đồng nhân dân tỉnh về hỗ trợ phát triển một số cây trồng, con nuôi tạo sản phẩm chủ lực có lợi thế cạnh tranh trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2017-2020, định hướng đến năm 2025; Quyết định số 837/QĐ-UBND ngày 24/4/2017 về phê duyệt đề án tái canh và phát triển bền vững cây cà phê chè trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2017 - 2020, tính đến năm 2025; Từ năm 2014 đến tháng 6/2019 tổng diện tích tái canh cà phê khoảng 700 ha, kế hoạch tái canh đến năm 2020 đạt 800 ha và đến năm 2025 đạt 1.910 ha.
Năm 2020, được sự đầu tư và hổ trợ của Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị thực hiện Dự án “Xây dựng mô hình tái canh cây cà phê chè tại tỉnh Quảng Trị”. Đây được coi là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết nhằm thay thế diện tích cà phê già cỗi, nâng cao năng suất, chất lượng, tăng thu nhập cho người sản xuất, ổn định diện tích cà phê chè, góp phần phát triển bền vững ngành hàng cà phê trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, trong 03 năm từ năm 2020-2022 xây dựng 3 mô hình tái canh cà phê chè với tổng quy mô 30 ha. Giống đưa vào mô hình là giống cà phê Catimor và giống THA1, bố trí tại 2 vùng khác nhau của huyện miền núi Hướng Hóa (vùng miền núi 24 ha và vùng biên giới, đặc biệt khó khăn 6 ha).
Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị đã đưa vào tái canh năm 2020 với diện tích 6 ha, 12 hộ thực hiện, trong đó cơ cấu 5 ha giống Catimor và 1 ha giống THA1 tại 2 thôn Cheng và Bụt Việt của xã biên giới Hướng Phùng. Tham gia Dự án các hộ được tập huấn 2 lần về phương pháp ủ phân hữu cơ, về công tác trồng mới với 30 hộ tham gia gồm các hộ trong mô hình và những hộ ngoài mô hình có nhu cầu tìm hiểu, học hỏi tái canh cây cà phê. Trung tâm Khuyến nông đã cử cán bộ kỹ thuật thường xuyên bám sát cơ sở kiểm tra, theo dõi, hướng dẫn các hộ tổ chức thực hiện tất cả các hoạt động của mô hình, ghi chép các chỉ tiêu theo yêu cầu của dự án để phân tích xử lí các thắc mắc, tình huống xảy ra trong thời gian thực hiện. Các hộ tham gia được hổ trợ 100% giống và vật tư phân bón để thực hiện mô hình. Các loại vật tư được cấp phát đủ số lượng theo quy mô diện tích, đúng đối tượng, đảm bảo chất lượng theo quy định và có sự tham gia xác nhận của chính quyền địa phương.
Công tác triển khai Dự án được tiến hành từ đầu năm, nhờ vậy các hoạt động diễn ra theo đúng kế hoạch, 6ha tái canh tại xã Hướng Phùng được trồng xong vào đầu tháng 9 năm 2020. Trong thời gian trồng thời tiết tương đối thuận lợi nên tỷ lệ sống cao. Sau đợt mưa lũ kéo dài trong tháng 10/2020 do các điểm thực hiện được bố trí ở địa hình cao nên diện tích cà phê trồng mới của Dự án ảnh hưởng không đáng kể, một số ít cây bị long gốc, xói gốc…. Sau mưa bảo Trung tâm Khuyến nông đã chỉ đạo người dân khắc phục, chăm sóc trở lại. Đến nay cây cà phê phát triển ổn định, cây con ra lộc non mạnh, đã có từ 8-9 cặp lá, không có sâu bệnh hại nguy hiểm.
Ngoài ra Trung tâm Khuyến nông còn tổ chức các hoạt động khác của Dự án như tập huấn cho cho 30 học viên là các Khuyến nông viên, cộng tác viên Khuyến nông, nông dân ngoài Dự án của các xã khác thuộc huyện Hướng Hóa, đây là hoạt động thuộc chương trình đào tạo ngoài mô hình. Với phương pháp học lý thuyết tại lớp và tham quan thực địa tại vườn đã giúp học viên nắm được những kiến thức, kỹ năng để có thể áp dụng sản xuất tái canh cây cà phê đồng thời chia sẻ kinh nghiệm kiến thức cho người khác sau khi tham gia học tập.
Vợ chồng anh Văn Viết Sơn ở thôn Cheng xã Hướng Phùng, một trong những hộ tham gia Dự án năm nay cho biết, vườn cà phê 0,5 ha của vợ chồng anh đã già cỗi, trồng trên 15 năm. Những năm qua thu hoạch không hiệu quả do đã quá lâu năm cây suy tàn, xuống sức, sâu bệnh hại nhiều, giá cà phê lại xuống thấp trong khi muốn tái canh trồng mới phải đầu tư cho việc phá vườn cũ, mua giống vật tư phân bón, chi phí nhiều nên chưa thực hiện được. Khi được thông tin sẽ có Dự án tái canh cây cà phê tại xã Hướng Phùng, hộ anh chị đã mạnh dạn đăng kí thực hiện. Tham gia Dự án vợ chồng anh rất hài lòng vì các hoạt động của Dự án được cán bộ hướng dẫn tận tình, chi tiết ngay từ đầu. Giống, vật tư được nhận hổ trợ đầy đủ, đặc biệt chất lượng giống cà phê đưa vào trồng mới đảm bảo chất lượng.
Anh Phan Ngọc Long, chủ tịch UBND xã Hướng Phùng cho hay, trong những năm qua việc tái canh cà phê trên địa bàn huyện gặp không ít khó khăn do nhiều nguyên nhân như thời tiết khí hậu biến đổi thất thường, cây cà phê phụ thuộc chủ yếu vào nước trời nhưng đến mùa khô lại thiếu nước, ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển. Diện tích cà phê già cỗi kém sức sống chiếm trên 50% và trồng trước năm 2000, cây suy yếu, sâu bệnh hại nhiều dẫn đến năng suất thấp, chất lượng không ổn định. Bên cạnh đó giá cả phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và ngày công ngày càng tăng cao trong khi giá bán cà phê thấp, dẫn đến người trồng cà phê có lợi nhuận thấp, thậm chí không bù đắp đủ chi phí nên người trồng cà phê chưa mặn mà trong công tác tái canh. Tuy nhiên không vì thế mà chính quyền địa phương lơ là trong công tác quản lí, phát triển. Trong năm 2020 được sự hổ trợ của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, Chính quyền địa phương đã vận động khuyến khích bà con tham gia đăng kí tái canh, cử cán bộ theo dõi đốc thúc động viên để bà con mạnh dạn tái canh ổn định thu nhập, duy trì và phát triển cây cà phê đặc sản của vùng miền núi Hướng Hóa.
Dự án sẽ tiếp tục đầu tư chăm sóc năm thứ 2, thứ 3 cho mô hình trồng năm 2020 và triển khai các điểm tái canh trồng mới ở các xã khác của huyện Hướng Hóa với diện tích trồng mới trong 2 năm 2021 và 2022 là 24 ha.
Lê Tú - Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị
Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị
Giải cầu lông Khuyến nông mở rộng chào mừng kỷ niệm 30 năm...
Tọa đàm 8/3/2023 và Hưởng ứng tuần lễ áo dài của...
Hoạt động Team Building tại Mũi Si - Vĩnh Linh
Hoạt động Đoàn Thanh niên TTKN " Trở về nguồn thăm quan di...
Công đoàn CSTV Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị ra quân...
