KỸ THUẬT PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH CHO CÂY ĐINH LĂNG

Thứ sáu - 05/02/2021 04:52

Đinh lăng có khoảng 150 loài, chủ yếu mọc ở khu vực Madagascar, ở Việt Nam có khoảng 7-8 loại đinh lăng (Đinh lăng lá nhỏ, Đinh lăng lá to, Đinh lăng lá răng, Đinh lăng đĩa, Đinh lăng lá tròn, Đinh lăng lá vằn, Đinh lăng mép lá bạc). Trong 7-8 loại đinh lăng có ở Việt Nam chỉ có Đinh lăng lá nhỏ là có giá trị dược liệu cao nhất và tốt nhất.

Các năm trở lại đây bà con Hướng Hóa trồng nhiều Đinh lăng lá nhỏ quanh nhà mình vừa tạo cảnh xanh tươi mát, giàu sức sống vừa mang lại cho nhà một không khí tươi mát, trong lành. Ngoài ra nó còn có thể hấp thụ được chất độc và diệt trừ điềm xấu có trong nhà ở, không chỉ vậy, cây Đinh lăng còn giúp gia chủ ngăn chặn khí xấu xông vào nhà, hút tài lộc vào nhà và trấn giữ nguồn năng lượng tốt đó để giữ được tài lộc không bị thất thoát. Hay nói cách khác Đinh lăng được coi là một vị “thần giữ của” cho chủ nhà và là loại dược liệu quý ví như Sâm. Đinh lăng thuộc loại cây nhỏ dạng bụi, cao 1,0 - 2,0m, là cây lưu niên, sống nhiều năm, chịu hạn, chịu bóng tốt. Tuy là loại cây dễ trồng, không kén đất có thể trồng trên nhiều loại đất đai với khí hậu khác nhau, miễn là thoát nước tốt, không bị ngập úng, nhưng nếu khi trồng đại trà với diện tích lớn không biết cách chăm sóc đúng cách cây sẽ bị sâu bệnh tấn công dẫn đến kém chất lượng và năng suất. Sau đây là một số các phòng trừ sâu bệnh theo từng gia đoạn cho cây Đinh lăng:
1. Giai đoạn ươm cây trong vườn ươm: Cần tiến hành che chắn bằng bạt nilon trong để hạn chế nước mưa tiếp xúc trực tiếp, cây bị nước mưa thường xuyên sẽ ít bị tình trạng rũ lá và rụng lá, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển của cây. Định kỳ 2-3 tuần tiến hành phun thuốc trị nấm như Ridomil Gold, Aliette, COC85 để phòng trừ nấm bệnh, đồng thời kết hợp với các thuốc trị côn trùng như Basudin, Furadan…
2. Giai đoạn cây mới trồng (năm đầu tiên): Thường bị rầy mềm, sâu ăn lá, ốc sên ăn vỏ, sâu xám cắt lá mầm xanh và ăn vỏ thân… nên cần được chú ý chăm sóc cẩn thận, người dân có thể diệt trừ bằng cách bắt thủ công vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát khi mật độ với thấp, sữ dụng thuốc trừ cho cây khi mật độ cao có thể phòng trừ bằng các thuốc trừ sâu có tính nội hấp, lưu dẫn. Loại bỏ trứng, sâu non, nhộng trên cây và trong vườn. Các cây chết phải được nhổ bỏ và thiêu hủy.
Phun định kỳ 1-2 tháng 1 lần. Ngoài ra có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu dạng bột khơi nhẹ đất quanh gốc và rải một ít thuốc để phòng trừ các loại sâu bệnh hại rễ, hại gốc như dế, ấu trùng ve sầu… Tiến hành kiểm tra vườn hàng ngày để phòng kiến hại chồi non. Nếu kiến xuất hiện phải tưới dầu hỏa quanh luống.
Một số loại thuốc trừ sâu được khuyến cáo nên sử dụng như: thuốc đơn TP-Pentin 18EC, Basudin 50EC; Shecpain 36EC, Gottoc 250EC hoặc phối hợp hai loại thuốc khác nhau: Diptere 80WP + Karate 2,5EC, Sevin 40% + Sherpa 25EC, Ganoi 95SP + Abamectin 36EC, Regent 800WG + Sokupi 0,36AS… Ngoài ra, các bạn có thể hoặc dùng thuốc sâu dạng hạt, bột ví dụ như: Basudin 10H, Vibasu 10G, Furadan 3G, Regent 3G…bằng cách trộn một phần thuốc cùng với 10 phần đất bột khô rắc xung quanh gốc cây. Sử dụng các thuốc sinh học như Biocin luân phiên với thuốc Sherpa, Sherzol, Secsaigon để phun cho cây.
3. Giai đoạn trồng 2 năm trở lên: Nhìn chung cây đã khỏe mạnh và rất ít sâu bệnh, công tác chăm sóc chỉ đơn giản là bón phân và tưới nước, rất nhàn. Nhưng vẫn có một số sâu bệnh hại sau cần chú ý khi mật độ cao cần phải xữ lý:
* Bệnh khô héo, chết cây: Lột bỏ lớp vỏ và phần mô bị hại, dùng BHC 0.1% bôi vào vùng bị hại.
* Bọ phấn đục nõn: Bọ phấn màu đen, có vòi dài cứng. Con trưởng thành dài khoảng 1.2cm, bề ngang 0.3cm. Bọ làm lá hoặc nõn bị vàng úa rồi khô héo.
Cách diệt trừ bọ phấn có 2 cách:
- Biện pháp tự nhiên, sinh học:
+ Hút bọ phân bằng máy hút bụi cầm tay.
+ Cắt bỏ phần cây nhiễm bệnh đốt.
+ Dùng dung dịch xà phòng nước rữa chén pha với nước phương pháp này khó làm vì dung dịch này phải được thấm vào bông và khăn để lau mặt dưới lá cách 3-4 ngày nhắc lại nếu trời nắng sẽ gây cháy lá.
+ Sử dụng thiên địch.
+ Dùng bẫy bắt bọ, bọ bị thu hút bởi màu vàng, mua miếng giấy dính màu vàng lấy mật ong, keo dán dầu máy bôi lên tấm giấy. Cách này bẫy nhanh khô, bọ thường tập trung ở dưới lá nên đặt bẫy dưới lá để dễ bắt nhất, hàng ngày kiểm tra bẩy thấy nhiều bọ thì thay, bẩy này có thể làm chết các loại thiên địch có lợi.
+ Trồng cây có quan hệ cộng sinh: Cây sen cạn có quan hệ cộng sinh xua đuổi bọ phấn.
+ Dùng dầu neem: phun phòng trước khi chưa bị sâu bệnh hại hoặc phun định kỳ 1-2 lần/tuần, trộn 2 muỗng canh dầu neem với 4 lít nước thêm 2 muỗng xà phòng hòa rồi phun đều lên lá.
+ Sử dụng phân trùn quế bón phân trùn quế có khả năng xui đuổi bọ phấn trong vài tháng và là phân hữu cơ nhiều dinh dưỡng cho cây.
+ Dùng vật liệu phản xạ: sử dụng vật liệu có khả năng phản xạ lên mặt đất xung quanh gốc.
- Biện pháp hóa học:
Khi cần thiết có thể dùng các loại thuốc hóa họa có tính nội hấp và lưu dẫn mạnh như Confidor 100SL, Actara 5WG…
Nhưng nhộng và trứng của bọ phấn có khả năng kháng hầu hết các laoij thuốc trừ sâu, nên cần phải luân chuyển các loại thuốc để tránh sự thích nghi.
*Bệnh vàng lá thối rễ:
- Nguyên nhân: Chủ yếu do nấm đất gây hại (có thể do phân hữu cơ chưa được ủ kỹ, hoặc có thể do mưa nhiều làm cây ngập úng dễ làm cho khả năng chống chịu sâu bệnh kém cây dễ nhiễm bệnh). Nếu cây đã chết thì không thể chữa trị được mà cần thu gom cây bệnh tiêu hủy.
- Cách khắc phục như sau:
+ Khử trùng đất bằng VÔI BỘT hoặc bằng thuốc
+ Cần bón NPK cân đối
+ Lúc cây đang có bệnh thì dừng bón đạm đơn
+ Bón phân chuồng hoai mục được ủ cùng nấm Tricoderma.
+ Phun một trong các loại thuốc sau: Fosetyl Aluminium hoặc Phosphorous Acid hoặc Mancozeb + Metalaxyl kết hợp tưới gốc bằng các thuốc gốc đồng.
Chú ý: Phun ít nhất 2 lần, cách nhau 1 tuần.
* Bệnh vàng lá sinh lý: Đây là bệnh do cây gặp phải điều kiện môi trường bất lợi như đất bạc màu, thiếu dinh dưỡng, thời tiết quá nóng, hoặc giao mùa giữa nắng và mưa, thiếu nước hay đất bị úng nước.
Cây đinh lăng chịu úng rất kém, khi bị úng cũng xảy ra tình trạng vàng lá. Nếu vàng lá do sinh lý, cần đánh rãnh thoát nước khi mưa nhiều, tưới nước khi trời nắng và bổ sung phân hữu cơ kết hợp với phân hóa học.
* Bệnh thối rễ vàng lá do nấm Fusarium: Bệnh này có nhiều khả năng xảy ra nhất, đất cao không ngập nước là môi trường thuận lợi cho tuyến trùng sống trong đất. Tuyến trùng tấn công và tạo thành các bướu rễ. Các vết đục của tuyến trùng mở đường cho nấm Fusarium tấn công rễ, làm rễ non bị thối từng đoạn. Do rễ bị thối, không hút nước và các chất dinh dưỡng được nên lá bị vàng, rụng. Nếu rễ bị thối và có bướu rễ thì anh áp dụng biện pháp tổng hợp trên tuyến trùng và nấm Fusarium như bón vôi kết hợp nấm Trichoderma. Thuốc phòng bệnh được phun phủ lên toàn bộ bề mặt cây trồng (thân, lá, hoa, quả... trong một vài trường hợp phun thuốc cả hạt giống và đất gieo trồng), để vô hiệu hoá nấm bệnh khi chúng xuất hiện trên bề mặt cây trồng. Nhóm thuốc phòng bệnh như: Các hợp chất của đồng: Chlorothalonil; Mancozeb; Propineb...
* Bệnh vàng lá chảy mủ do nấm Phytophthora: Ban đầu vết bệnh làm cho vỏ của thân cây ở vùng gốc bị úng nước, thối nâu, sau đó khô, nứt dọc và chảy mủ, vỏ cây bong ra, phần gỗ nằm bên dưới chỗ bị bệnh bị thối nâu, vết bệnh cứ lan rộng dần ra xung quanh, lan xuống đến cả bộ rễ, làm cho bộ rễ ra ít rễ tơ, rễ ngắn, phần vỏ bị thối dễ tuột ra khỏi rễ (nhất là rễ con).
Do cây không hút được nước và dinh dưỡng nên lá bị vàng và rụng dần, lá non không ra được, các tược và cả nhánh lớn bị chết dần, cây xơ xác, nếu kéo dài sẽ làm chết cây. Có thể trị bằng thuốc: Aliette, Eddy, Alphamil, Treppach-Bul, Mexyz, Alpine kết
* Bệnh lá vàng da là do sự thiếu hụt chất khoáng và là do thiếu magiê, mangan hoặc sắt: Ta nhanh chóng sử dụng phân bón chất lỏng có chứa nguyên tố khoáng. Có thể dùng phân bón Miracid - tăng diệp lục tố, ngăn ngừa sự rụng lá, vàng lá, cải thiện đất có axit, kiềm, phèn mặn và bạc màu.