Ảnh: Xuất cây giống cà phê tại vườn ươm ở Hướng Hóa
Huyện Hướng Hóa hiện có gần 5.000 ha cà phê, tập trung chủ yếu ở các xã Hướng Phùng, Hướng Tân, Tân Hợp, Tân Liên và thị trấn Khe Sanh. Tuy nhiên một nửa diện tích đã bị già cỗi, thoái hóa và nhiễm sâu bệnh nặng. Trong số các xã trồng cà phê ở Hướng Hóa thì Hướng Phùng là xã trồng cà phê chủ lực của huyện, nhưng nay chỉ còn hơn 2.400ha diện tích trồng cây cà phê, trong đó khoảng 2.000ha đang cho thu hoạch.
Năm 2020, 2021 Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị đã thực hiện Dự án với tổng diện tích tái canh là 18 ha tại các xã Hướng Phùng, Hướng Tân, Tân Hợp. Năm 2022 tiếp tục chăm sóc diện tích cà phê trồng 2 năm trước và tiến hành tái canh trồng mới 12 ha ở xã Tân Liên và TT Khe Sanh.
Quá trình thực hiện dự án đối mắt với không ít khó khăn thử thách bắt đầu từ năm 2020 vận động người dân tham gia tái canh nhưng do nhiều lý do khách quan nên người dân không mặn mà đầu tư như giá cà phê ở mức thấp, tình trạng hạn hán vào mùa khô ảnh hưởng đến tâm lí e ngại chăm sóc của bà con do cây cà phê phụ thuộc chủ yếu vào thời tiết tự nhiên, thường thiếu nước vào mùa khô gây ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây. Thêm vào đó thời tiết mưa lũ bất thường vào cuối năm 2020, đất ngấm nước lâu ngày, cây mới trồng long gốc, dễ sinh nấm bệnh, mất thời gian phục hồi càng tăng thêm phần khó khăn của người dân.
Vấn đề quan tâm của bà con nông dân là giá thu mua cà phê. Sự biến động về giá ảnh hưởng lớn nhất đến tâm lí sản xuất của các hộ.
Chị Thanh, hộ mô hình làm cà phê thôn Cheng xã Hướng Phùng cho biết:
“Những năm trước, giá cà phê rất thấp, người dân trong vùng không mặn mà tái canh sản xuất, việc chăm sóc bị bỏ bê, vì thế năng suất giảm mà sâu bệnh nhiều. Năm nay mới đầu vụ nhưng giá cà phê rất cao nên người dân rất phấn khởi, họ quay lại chăm sóc, tái canh đầu tư cho vườn cà phê của mình”.
Hiện tại giá cà phê quả tươi đầu vụ năm 2022 đang ở mức 13.000 đến 14.000 đồng/kg. Ở vụ mùa năm 2020 giá cà phê có lúc rớt xuống thấp nhất chỉ 3000-4000 đồng/kg. Đầu vụ năm 2021 giá từ 5.000 nghìn đồng/kg rồi nhích dần lên đến cuối vụ 2021 giá dao động từ 12.000 đến 13.000 đồng, nếu cà phê chín đỏ trên 90% giá lên đến 17.000 đồng/kg.
Tuy giá cả vật tư phân bón tăng cao và còn nhiều khó khăn nhưng với giá cà phê tăng đột biến trở lại là tín hiệu tốt để các địa phương phát triển, tái canh chăm sóc cây cà phê, lấy lại vị thế và xây dựng thương hiệu cà phê lâu nay của bà con vùng miền thượng.
Với Dự án Khuyến nông trung ương năm 2022, hiện nay Trung tâm khuyến nông đang tổ chức vào vụ trồng mới. Công tác nghiệm thu giống được thực hiện từ giữa tháng 8 và được các cơ quan chuyên môn kiểm tra đảm bảo theo tiêu chuẩn chất lượng và cấp giống, kết thúc trồng mới vào giữa tháng 9 trong thời tiết thuận lợi có mưa, đủ ẩm đảm bảo thời vụ thích hợp cho cây sinh trưởng phát triển khỏe.
Năm nay các mô hình thay vì được hổ trợ 70% giống và vật tư như 2 năm trước, người dân đối ứng bù thêm do tăng giá vật tư để đảm bảo định mức kinh tế kỹ thuật và quy trình tái canh. Vật tư hổ trợ bao gồm giống cà phê, cây che bóng Bơ Booth và các loại phân bón thuốc BVTV thiết yếu. Nguồn giống cà phê chè Catimor được lấy từ 2 vườn cây đầu dòng được Sở NN & PTNT Quảng Trị công nhận trên địa bàn huyện Hướng Hóa tỉnh Quảng Trị có chất lượng tốt. Các loại vật tư thiết yếu có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn quy định và được đấu thầu công khai qua mạng đấu thầu quốc gia để chọn ra nhà thầu có đủ năng lực và điều kiện cung ứng. Các hộ cam kết thực hiện theo đúng yêu cầu của quy trình kỹ thuật và hướng dẫn của cán bộ Trung tâm khuyến nông.
Dự án tái canh cây cà phê chè tại Quảng Trị giai đoạn 2020-2022 do Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị triển khai đang được thực hiện thuận lợi và đảm bảo tiến độ theo kế hoạch. Dự án thành công sẽ góp phần vào việc hoàn thành các mục tiêu tái cơ cấu nông nghiệp của tỉnh, góp phần duy trì và ổn định diện tích cà phê trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.
Lê Tú - Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị